Chào bạn Ngọc Nhi! Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến chuyên mục hỏi đáp của Bệnh viện Đại học Phenikaa. Với thắc mắc của bạn, chúng tôi xin trả lời như sau:
Trong trường hợp trẻ bị vàng da sinh lý nhẹ và không có dấu hiệu bất thường, thường không cần phải chiếu đèn.
Vàng da sinh lý nhẹ ở trẻ thường không cần chiếu đèn
Trẻ sơ sinh thường có hiện tượng vàng da trong những ngày đầu sau sinh, đây là hiện tượng do gan chưa hoàn thiện chức năng loại bỏ bilirubin, một chất hình thành trong quá trình phân hủy hồng cầu. Thông thường, gan của trẻ sẽ xử lý bilirubin và loại bỏ ra khỏi cơ thể một cách dần dần. Tuy nhiên vì chức năng gan chưa hoàn thiện nên bilirubin tích tụ trong máu và gây ra màu vàng trên da và mắt của trẻ. Phần lớn các trường hợp vàng da ở trẻ là vàng da sinh lý và sẽ giảm dần, hết sau khoảng 1 - 2 tuần mà không cần can thiệp. Ba mẹ cũng nên tham khảo thêm một vài thông tin quan trọng khác dưới đây để giúp mình có thêm kiến thức chăm sóc em bé tại nhà nếu bị vàng da sinh lý nhé.
Khi nào cần chiếu đèn cho trẻ bị vàng da?
Trong trường hợp mức bilirubin tăng quá cao, vàng da ở mức độ nặng hơn hoặc kéo dài trên 2 tuần, trẻ có thể cần phải chiếu đèn. Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy trẻ có thể cần phải can thiệp chiếu đèn:
- Mức độ vàng da lan rộng: Nếu vàng da không chỉ xuất hiện ở mặt mà lan xuống ngực, bụng hoặc tay chân thì nên đưa trẻ đi khám.
- Thời gian vàng da kéo dài: Nếu sau 2 tuần mà trẻ vẫn còn vàng da hoặc mức độ vàng ngày càng đậm, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để kiểm tra.
- Các dấu hiệu khác đi kèm: Trẻ có dấu hiệu bỏ bú, ngủ lịm, hay khóc nhiều bất thường, giảm vận động thì rất có thể bilirubin đã ở mức cao, cần can thiệp ngay.
- Chiếu đèn là phương pháp an toàn và hiệu quả để hạ mức bilirubin trong máu. Khi chiếu đèn, da trẻ sẽ hấp thụ ánh sáng giúp chuyển hóa bilirubin thành dạng mà cơ thể có thể dễ dàng loại bỏ qua nước tiểu và phân.
Khi tình trạng vàng da ở trẻ sơ sinh không giảm, kèm theo nhiều triệu chứng khác cần cho trẻ đi khám
Chiếu đèn trong điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh có tác dụng gì?
Chiếu đèn là một phương pháp phổ biến trong điều trị vàng da sơ sinh. Đây là quy trình được thực hiện dưới sự giám sát của các chuyên gia y tế giúp điều trị vàng da hiệu quả mà không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Các lợi ích của chiếu đèn bao gồm:
- Hỗ trợ loại bỏ bilirubin nhanh chóng: Quá trình chiếu đèn giúp chuyển hóa bilirubin thành dạng mà cơ thể có thể dễ dàng loại bỏ qua nước tiểu và phân.
- Đảm bảo an toàn: Phương pháp chiếu đèn là một biện pháp an toàn, không gây đau đớn hay ảnh hưởng đến làn da của trẻ nếu được thực hiện đúng cách.
- Hạn chế nguy cơ chuyển thành vàng da bệnh lý: Chiếu đèn sớm trong trường hợp trẻ bị vàng da nặng sẽ giúp ngăn ngừa nguy cơ bilirubin tăng cao gây ảnh hưởng đến não bộ của trẻ.
Quá trình chiếu đèn cần được thực hiện tại bệnh viện hoặc các cơ sở y tế uy tín dưới sự giám sát của bác sĩ, đảm bảo an toàn và hiệu quả tối ưu cho trẻ.
Chiếu đèn giúp điều trị vàng da ở trẻ hiệu quả
Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng vàng da bệnh lý ở trẻ
Có một số yếu tố nguy cơ khiến trẻ có nguy cơ bị vàng da nặng hoặc vàng da bệnh lý, bao gồm:
- Sinh non: Trẻ sinh trước 37 tuần thường có hệ thống gan chưa phát triển hoàn thiện, dễ dẫn đến tình trạng vàng da nặng.
- Mất nước hoặc thiếu dinh dưỡng: Trẻ không được bú đủ sữa, không nhận đủ dinh dưỡng cũng có nguy cơ vàng da cao hơn.
- Sự khác biệt nhóm máu giữa mẹ và con: Một số trường hợp khi nhóm máu của mẹ và con khác nhau (ví dụ mẹ nhóm máu O, con nhóm máu A hoặc B), hệ miễn dịch của mẹ có thể tạo ra kháng thể chống lại hồng cầu của trẻ, dẫn đến tình trạng phá vỡ hồng cầu nhanh hơn, gây tăng bilirubin và dẫn đến vàng da nặng.
Cách chăm sóc trẻ bị vàng da sinh lý tại nhà
Trong trường hợp vàng da sinh lý nhẹ, trẻ không cần chiếu đèn thì cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà giúp trẻ phục hồi nhanh hơn:
- Tăng cường cho trẻ bú sữa mẹ: Sữa mẹ có tác dụng rất tốt trong việc hỗ trợ đào thải bilirubin qua phân. Mẹ nên cho trẻ bú nhiều lần trong ngày để tăng cường đào thải chất vàng da.
- Theo dõi triệu chứng: Cha mẹ cần chú ý theo dõi các biểu hiện của trẻ và kiểm tra màu da, mắt hàng ngày để đảm bảo không có dấu hiệu vàng da lan rộng.
Có thể cho trẻ tắm nắng nhẹ vào sáng sớm từ 10-15 phút
Khi nào tình trạng vàng da ở trẻ nên đến gặp bác sĩ?
Ngoài những trường hợp nặng cần can thiệp chiếu đèn, một số dấu hiệu khác mà cha mẹ cần chú ý để đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời:
- Trẻ có biểu hiện ngủ li bì, khó thức dậy để bú.
- Da trẻ vàng đậm dần và lan xuống bụng, tay hoặc chân.
- Trẻ có biểu hiện khó chịu, quấy khóc liên tục hoặc bỏ bú.
Phần lớn các trường hợp vàng da sinh lý có thể tự hết sau vài 1 - 2 tuần, khi gan của trẻ dần hoàn thiện chức năng xử lý bilirubin. Không nên tự ý dùng bất kỳ loại thuốc nào cho trẻ sơ sinh mà không có chỉ định của bác sĩ. Trong hầu hết các trường hợp, trẻ sẽ tự khỏi mà không cần can thiệp thuốc.
Vàng da sinh lý là tình trạng phổ biến ở trẻ sơ sinh và thường không cần chiếu đèn nếu ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, cha mẹ cần theo dõi kỹ các dấu hiệu của trẻ để đảm bảo tình trạng vàng da không chuyển nặng. Trong trường hợp trẻ có dấu hiệu vàng da lan rộng hoặc kéo dài hơn 2 tuần, bạn nên đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời. Bệnh viện Đại học Phenikaa với đội ngũ bác sĩ chuyên nghiệp, trang thiết bị hiện đại luôn sẵn sàng hỗ trợ và tư vấn các phương pháp chăm sóc, điều trị vàng da hiệu quả cho trẻ sơ sinh.
